بررسی تأثیر رهبری خیرخواه بر رفتار شهروندی سازمانی با تأکید بر نقش میانجی پاسخگویی سازمانی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 کارشناسی ارشد، مدیریت آموزشی، دانشگاه ارومیه

2 گروه علوم تربیتی دانشگاه ارومیه

چکیده

تحقیق حاضر با هدف بررسی تأثیر رهبری خیرخواه بر رفتار شهروندی سازمانی با تأکید بر نقش میانجی پاسخگویی سازمانی انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش شامل کلیه دبیران دوره اول و دوم متوسطه به حجم 110 نفر بود. روش نمونه‌گیری به صورت سرشماری انجام گرفته است. پرسشنامه‌ها در بین کلیه دبیران اداره آموزش و پرورش منطقه نازلو پخش گردید و تعداد 95 پرسشنامه جمع‌آوری شد. تعداد 15 پرسشنامه برگشت داده نشد. برای جمع‌آوری اطلاعات از پرسشنامه‌های استاندارد رهبری خیرخواهانه بر اساس مدل کارکاس و سارگلو (2012)، پرسشنامه استاندارد رفتار شهروندی سازمانی بر اساس مدل اورگان و کانوسکی (1988)OCB))، پرسشنامه استاندارد پاسخگویی سازمانی بر اساس مدل جانسن (2001) استفاده گردید. روایی پرسشنامه‌ها به روش روایی همگرا با معیار میزان واریانس به اشتراک گذاشته شده (AVE) و روایی واگرا با معیار فورنل - لارکر و هم‍چنین پایایی آن‌ها با معیار آلفای کرونباخ و بر اساس پایایی ترکیبی بررسی و تأیید گردید. تحلیل داده‌ها در سطح آمار توصیفی شامل توصیف داده‌های جمعیت شناختی و میانگین انحراف استاندارد، چولگی و کشیدگی با استفاده از نرم افزار SPSS22 و در سطح آمار استنباطی به روش مدل سازی معادلات ساختاری (PLS) با استفاده از نرم افزار SmartPLS3 انجام گرفت. نتایج فرضیات پژوهش نشان دادند: 1- رهبری خیرخواه به میزان 46 درصد از تغییرات رفتار شهروندی سازمانی را در جهت مستقیم تبیین می‌کند. 2- بیش از 68 درصد از واریانس پاسخگویی سازمانی ناشی از رهبری خیرخواه می‌باشد. 3- پاسخگویی سازمانی به میزان 20 درصد از تغییرات رفتار شهروندی سازمانی را تبیین می‌کند. 4- و می‌توان گفت رهبری خیرخواه بر رفتار شهروندی سازمانی با نقش میانجی پاسخگویی سازمانی اثر غیر مستقیم معنی‌داری دارد. در سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی مدیران ارشد، فضای نظام آموزشی به سمتی سوق یابد که زمینه مساعد برای رهبری خیرخواهانه دبیران آنان آماده گردد و پاسخگویی سازمانی در سازمان نهادینه شود تا به تبع آن‌ها فرصت بروز توانایی‌های دبیران با پشتیبانی و تشویق به یاری‌رسانی همکاران، جو مناسبی را برای ارتقای رفتار شهروند سازمانی دبیران فراهم سازند.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Analyze the effect of benevolent leadership on organizational citizenship behavior with emphasis on the mediating role of organizational accountability

نویسندگان [English]

  • Yousef Jalil Nejhad anviq 1
  • Hasan Ghalavandi 2
1 M.Sc., Educational Administration, Urmia University
2 Department of Educational Sciences, Urmia University
چکیده [English]

In the current changing and changing situation, educational organizations have to pay enough attention to their human resources in order to achieve greater efficiency and effectiveness and ultimately to achieve better performance of employees. The purpose of this study was to analyze the effect of benevolent leadership on organizational citizenship behavior with emphasis on the mediating role of organizational accountability. The statistical population of the study consisted of all teachers of the first and second year of high school (Case study of teachers of Nazloo Education Department) in a volume of 110 people. The sampling method was census. Questionnaires were distributed among all teachers of Nazloo District Education Department and 95 questionnaires were collected. 15 questionnaires were not returned. In order to collect data, Standard Benevolent Leadership Questionnaire Based on Carcass and Sarglo (2012) Model, Standard Organizational Citizenship Behavior Questionnaire Based on Oregon and Kanowski Model (OCB) (1988), Standard Organizational Accountability Questionnaire Based on Johnson Model (2001). Validity of the questionnaires was verified using a convergent validity method with the standardized variance (AVE) and divergent validity with the Fornel - Larker criterion, as well as their reliability with Cronbach's alpha and based on the combined reliability. Data analysis at descriptive statistics level including descriptive demographic data and mean standard deviation, slope and elongation, using SPSS-22 software, and inferior statistics, using structural equation modeling (PLS) was performed using SmartPLS3 software. The results of the research hypothesis showed that: 1) benevolent leadership explains 46% percent of the changes in organizational citizenship behavior in a direct way. 2. More than 68% of the variance of organizational accountability is due to benevolent leadership. 3. Organizational accountability account for 20% of the changes in organizational citizenship behavior. 4. And it can be said that benevolent leadership has a significant indirect effect on organizational citizenship behavior with the mediating role of organizational accountability. in policy-making and planning of top managers, the educational system atmosphere would be to develop a favorable environment for the protection of teachers benevolent leadership, and that the values of work and human organizational accountability should be institutionalized in order to As a consequence, the opportunity for employees to provide staff with the support and encouragement of talented and innovative employees provides a good atmosphere for the growth of staff organizational citizenship behavior.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Benevolent leadership
  • Organizational citizenship behavior
  • rganizational accountability