شناسایی راهکارهای توسعه آینده‌پژوهی در نظام آموزش عالی کشور با رویکرد کیفی

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 گروه علوم تربیتی ، مدرس دانشگاه محقق و پیام نور ،اردبیل، ایران.

2 دانشجوی پسادکتری مدیریت آموزشی، دانشکده علوم تربیتی و روان‌شناسی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران.

10.22098/ael.2023.11071.1111

چکیده

مقدمه و هدف: امروزه آینده‌پژوهی در آموزش عالی به عنوان یکی از پیش‌نیازهای اصلی سیاست‌گذاری و برنامه‌ریزی بلندمدت نظام دانشگاهی ضروری شده است. لذا هدف پژوهش حاضر شناسایی راهکارهای توسعة رشتة آینده‌پژوهی از دیدگاه صاحب‌نظران بود.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و با رویکرد کیفی انجام شده است. گروه هدف پژوهش حاضر نیز صاحب‌نظران و متخصّصان حوزة آینده‌پژوهی در کشور بود که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند و گلوله برفی 12 نفر از صاحب‌نظران این حوزه به عنوان نمونة پژوهش انتخاب شدند و مصاحبه، نیمه‌ساختاریافته انجام گرفت و اشباع نظری حاصل گردید. جهت تحلیل داده‌ها نیز از روش تحلیل مضمون استفاده شد.
یافته‌ها: پس از تجزیه و تحلیل داده­های حاصل از مصاحبه، مجموع کدهای آزاد استخراج شده از محتوای مصاحبه­ها 76 کد بود که در 12 مفهوم مشابه، طبقه­بندی و در نهایت 12 راهکار بر اساس دیدگاه صاحب­نظران­ برای توسعة رشتة آینده­پژوهی در دانشگاه­های کشور شناسایی شد که عبارتند از: گفتمان­سازی ضرورت آینده­پژوهی در کشور؛ تهیة بسته­های آموزشی آینده­پژوهی؛ حمایت از پژوهش­های نظری در حوزة آینده­پژوهی؛ تقویت فعالیت­های بین­رشته­ای در دانشگاه­ها؛­ سیاست­گذاری در سطح وزارتخانه­؛ عملیاتی کردن آینده­پژوهی در دانشگاه­ها؛ درک ضرورت آینده­پژوهی در نهادهای حاکمیتی؛ اصلاح و بازنگری سرفصل­های درسی رشته؛ تثبت جایگاه آینده­پژوهی در سازمآن‌ها و پروژه­ها؛ بهره­گیری از تجارب موفق دانشگاه­های برتر جهان؛ فراهم­سازی فرصت­های اشتغال؛ نهادینه­کردن فرهنگ و تفکر آینده­پژوهی در دانشگاه.
بحث و نتیجه‌گیری: یافته­های این پژوهش می­تواند در سیاست­گذاری­های کلان آموزش عالی در راستای توسعة رشتة آینده­پژوهی مورد استفاده قرار گیرد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Identifying future development strategies for research in the Iranian higher education system with a qualitative approach

نویسندگان [English]

  • hossein adamiyat 1
  • shahram mehravar giglou 2
1 Department of Educational Sciences, Faculty of Mohaghegh and Payam Noor University, Ardabil, Iran.
2 Post-doctoral student of educational management, Faculty of Educational Sciences and Psychology, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran.
چکیده [English]

Background and Objective: Today, future research in higher education has become necessary as one of the main prerequisites for long-term policy and planning of the university system. Therefore, the aim of the current research was to identify the solutions for the development of the field of future research from the experts' point of view.
Research Methodology: The current research was conducted with a qualitative approach in terms of practical purpose. The target group of the current research was experts and specialists in the field of future research in the country, using the purposeful and snowball sampling method, 12 of the experts in this field were selected as the sample of the research, and a semi-structured interview was conducted. and theoretical saturation was obtained. Thematic analysis method was also used to analyze the data.
Findings: After analyzing the data from the interviews, the total of free codes extracted from the content of the interviews was 76 codes, which were classified into 12 similar concepts and finally 12 solutions based on the opinions of the experts. It was identified for the development of the field of future research in the country's universities, which are: creating a discourse on the necessity of future research in the country; preparation of educational packages for future studies; supporting theoretical research in the field of future research; Strengthening interdisciplinary activities in universities; policy-making at the ministry level; operationalizing future research in universities; Understanding the necessity of future research in governing institutions; Modifying and revising the course headings of the field; Establishing the position of future research in organizations and projects; Taking advantage of the successful experiences of the world's top universities; providing employment opportunities; Institutionalization of future-research culture and thinking in the university.
Conclusion: The findings of this research can be used in the macro-policies of higher education in line with the development of the field of future studies.

کلیدواژه‌ها [English]

  • Future research
  • solutions
  • higher education
  • experts
  • qualitative approach