واکاوی و تحلیل وضعیت موجود رهبری آموزشی در نظام آموزش و پرورش ایران

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری رشته مدیریت آموزشی دانشگاه علامه طباطبایی تهران

2 دانشیار گروه آموزشی مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشگاه علامه طباطبایی، تهران

10.22098/ael.2024.14544.1411

چکیده

مقدمه و هدف: در چند دهه گذشته، رهبری آموزشی و توجه به کیفیت عملکرد مدیران مدارس در رأس سیاست‌های آموزشی بوده است. هدف این پژوهش واکاوی و بررسی اسناد بالادستی و پژوهش‌های صورت گرفته در این خصوص به منظور تبیین وضعیت موجود رهبری آموزشی و گذار به آن است.
روش‌شناسی پژوهش: پژوهش حاضر از لحاظ هدف کاربردی و از لحاظ نحوه‌ی جمع‌آوری داده‌ها کیفی و از نوع تحلیل اسنادی است.که با استفاده از روش استنتاج مبتنی بر تحلیل مفاهیم و مفهوم‌پردازی مجدد صورت پذیرفت. این روش نوعی فراتحلیل یا تلفیق پژوهشی است.که پژوهشگران به‌جای مجموعه‌ای از قواعد آماری از آن به‌عنوان ابزاری جهت دسته‌بندی مجموعه‌ای از ویژگی‌های مرتبط با یک پدیده و تبیین آن‌ها استفاده می‌نمایند  جامعه‌ی مورد مطالعه پژوهش، شامل کلیه پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع رهبری آموزشی و اسناد بالادستی نظام آموزش‌و پرورش کشور جمهوری اسلامی ایران می‌باشد که با استفاده از روش نمونه‌گیری هدفمند پژوهش‌ها و اسناد مربوطه انتخاب گردید.
یافته‌ها: یافته‌ پژوهش‌های داخلی مرتبط با موضوع رهبری آموزشی در سطح مدارس، حاکی از شناسایی 29 ویژگی بوده که این ویژگی‌ها در 4 بعد «مدیریت و بهبود سازمانی»، «پیشرفت فردی و توسعه آموزشی»، «الگوها و مدل‌های رهبری» و «توصیف رهبری» دسته بندی گردیدند.
بحث و نتیجه‌گیری: بر مبنای تحلیل‌های صورت گرفته در اسناد بالادستی می‌توان گفت که بجز در سند تحول بنیادین(1390) در سایر اسناد موضوع رهبری آموزشی به‌صورت تلویحی و ضمنی، در قالب مضامینی همچون «مدیریت مدرسه محور»، «مدیریت مشارکتی»، «مدرسه محوری»، «راهبری برنامه درسی»، «هدایت‌گری» و «تسهیل‌گری» مورد توجه قرار گرفته است.
 

کلیدواژه‌ها

موضوعات


عنوان مقاله [English]

Exploring and analysis of the current situation of educational leadership in Iran's education system

نویسندگان [English]

  • Farugh Ahmadi 1
  • Hosein Abdullahi 2
  • Ali khorsandi tasko 2
  • Morteza Taheri 2
1 Ph.D student of Educational Management, Allameh Tabatabai University, Tehran
2 Associate Professor, Department of Education, Allameh Tabatabai University, Tehran, Iran
چکیده [English]

Background and Objective: In recent decades, there has been significant emphasis on educational leadership and the performance of school principals in educational policies. The aim of this research is to explore and examine upper-level documents and conducted studies in order to clarify the current state of educational leadership and the transition towards it.
research methodology:The current research is practical in terms of purpose and employs qualitative data collection and documentary analysis. It utilizes an inference-based approach through conceptual analysis and re-conceptualization. This method is a type of systematic review in which the researchers use it as a tool for categorizing a set of features related to a phenomenon and explaining them, instead of relying on a set of statistical rules. The study population consists of all relevant domestic research on educational leadership and upper-level documents of the educational system in the Islamic Republic of Iran, which were selected using purposive sampling of research and relevant documents.
Findings: The findings of the domestic research related to the topic of educational leadership at the school level indicate the identification of 29 features, which were categorized into four dimensions: "organizational management and improvement," "individual progress and educational development," "leadership patterns and models," and "leadership description."
Conclusion: Based on the analysis of the upper-level documents, it can be stated that except for the Fundamental Transformation Document (2011), in other documents, the topic of educational leadership has been implicitly and indirectly addressed under themes such as "school-centered management," "participatory management," "school-centeredness," "curriculum guidance," "facilitation," and "guidance."

کلیدواژه‌ها [English]

  • Leadership
  • educational leadership
  • school management
  • current situation of leadership
  • documentary analysis