جایگاه، نقش و چالش‌های راهبران آموزشی: پژوهشی کیفی

کدخدا, مرتضی; پورشافعی, هادی; قاسمی, سیدعلیرضا

doi:10.22098/ael.2025.16222.1498

جایگاه، نقش و چالش‌های راهبران آموزشی: پژوهشی کیفی

مقالات آماده انتشار

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

¹ دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت آموزشی، گروه علوم تربیتی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

² دانشیار گروه علوم تربیتی، دانشکده علوم رفتاری، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

³ دانشجوی کارشناسی ارشد روانشناسی تربیتی،گروه روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران.

10.22098/ael.2025.16222.1498

چکیده

در راستای اجرای عدالت آموزشی و بهره‌مندی تمام مدارس از افراد باتجربه، نظام آموزشی در اوایل دهه 1390 خورشیدی از نقش "راهبران آموزشی و تربیتی" رونمایی کرد. این راهبران به‌عنوان قلب سیستم آموزش‌وپرورش روستایی شناخته می‌شوند. هدف پژوهش حاضر تحلیل تجارب زیسته این راهبران از جایگاه، نقش و چالش‌هایشان در نظام آموزشی است. پژوهش به شیوه کیفی و پدیدارشناسی انجام شد و با استفاده از نمونه‌گیری هدفمند، داده‌ها از 16 راهبر آموزشی با مصاحبه عمیق جمع‌آوری شد تا به اشباع برسد. داده‌ها به روش کُلایزی (2002) تحلیل و برای اعتبارسنجی از ملاک‌های گوبا و لینکن (1985) استفاده شد؛ همچنین نرم‌افزار MAXQDA12 برای تحلیل داده‌ها به کار رفت. یافته‌ها در قالب 7 مضمون اصلی شامل "جایگاه و نقش مدیریتی"، "جایگاه و نقش اجتماعی"، "جایگاه و نقش آموزشی"، "چالش‌های مسافتی"، "چالش‌های مالی"، "چالش‌های مدرسه" و "سایر چالش‌ها" طبقه‌بندی شدند. نتایج نشان می‌دهد که راهبران با مجموعه‌ای از وظایف و چالش‌ها مواجه‌اند که با تغییر رویکرد کلی در سیستم آموزشی قابل کنترل است؛ بنابراین نیاز به تجدیدنظر در رویکردهای کلی سیستم آموزشی احساس می‌شود.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

مدیریت آموزشی

عنوان مقاله [English]

The position, role and challenges of educational leaders: a qualitative research

نویسندگان [English]

Morteza Kadkhoda ¹
Hadi PourShafei ²
SeyedAlireza Ghasemi ³

¹ Master's student in educational management, Faculty of Behavioral Sciences, University of Birjand, Birjand, Iran.

² Associate Professor, Department of Educational Sciences, Faculty of Behavioral Sciences, University of Birjand, Birjand, Iran.

³ Master's student in Educational Psychology, Department of Psychology, University of Birjand, Birjand, Iran.

چکیده [English]

In line with implementing educational justice within the educational system, a role known as educational leaders was introduced in the early 1390s to ensure that all schools have experienced individuals who significantly enhance education quality. These leaders are considered the heartbeat of rural education. This research aims to analyze the lived experiences of educational leaders regarding their roles, positions, and challenges within the system. Conducted qualitatively and phenomenologically, the study employed purposeful criterion sampling and involved in-depth interviews with 16 educational leaders until data saturation was achieved. The data were analyzed using Colizzi's method (2002), and Guba and Lincoln's four validation criteria (1985) were applied; MAXQDA12 software facilitated data analysis. Findings revealed seven main themes from the leaders' experiences: "The managerial role of educational leaders," "The social role of educational leaders," "The educational role of educational leaders," "Challenges related to issues," "Financial challenges," "School-related challenges," and "Other challenges." The study suggests that changing the overall approach within the educational system is feasible, indicating a need for a revision of its general strategies.

کلیدواژه‌ها [English]